ανάπτυξη
|
ΜΑΪΟΣ 2014 47
της οικοδομής επέδρασε σημαντικά στη
συρρίκνωση της αγοράς καυσίμων και ει-
δών σπιτιού σε επίπεδα 26,5% και 30,1%
χαμηλότερα από το 2000.
Την περίοδο 2008-2013 η εικόνα που πα-
ρουσιάζει η αγορά συνοψίζεται στα εξής:
•
Ο όγκος λιανικών πωλήσεων
μειώθηκε σωρευτικά κατά 39,7%. Στον
κλάδο της διατροφής η μείωση ήταν μι-
κρότερη (-30,9%), ενώ στους υπόλοιπους
κλάδους εκτινάχθηκε στο -44,5% και στα
καύσιμα αυτοκινήτου ξεπέρασε το 56%.
Στον κλάδο της διατροφής, η συγκράτηση
των απωλειών σε επίπεδα χαμηλότερα του
μέσου όρου οφείλεται προφανώς στην
ανελαστικότητα της ζήτησης. Επιπλέον,
οι απώλειες των σούπερ μάρκετ ποσο-
στιαία ήταν ακόμα χαμηλότερες (-28,8%),
ενώ στα μικρότερα καταστήματα το αντί-
στοιχο ποσοστό έφτασε το -32,9%.
Τα λοιπά καταστήματα πλήρωσαν ακριβά
την ελαστικότητα ζήτησης που παρου-
σιάζουν τα προϊόντα τα οποία διακινούν.
Όπως προαναφέραμε, το ποσοστό μείω-
σης των πωλήσεών τους εκτινάχθηκε στο
44,5%. Τα πολυκαταστήματα, δηλαδή τα
μεγάλα καταστήματα της κατηγορίας,
αποδείχθηκαν τα πιο ανθεκτικά, καθώς
οι πωλήσεις τους μειώθηκαν κατά 32,1%,
ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το μέσο
όρο. Αντίθετα ο κλάδος της ένδυσης-
υπόδησης κατέγραψε πτώση 43,4%, ενώ
τα καταστήματα επίπλων και ηλεκτρικών
συσκευών είδαν τις πωλήσεις τους να κα-
ταβαραθρώνονται στο -51%. Στην τελευ-
ταία περίπτωση δεν έπαιξε ρόλο μόνο η
ελαστική ζήτηση, αλλά και ο περιορισμός
της ζήτησης, καθώς ο κλάδος της οικοδο-
μής νέκρωσε, ενώ δραστικά μειώθηκαν
και οι γάμοι.
Τα πρατήρια καυσίμων ήταν αυτά που
υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες
(-56,2%), καθώς ο κόσμος από τη μια έπα-
ψε να αγοράζει αυτοκίνητα και από την
άλλη έκοψε τις πολλές μετακινήσεις με
αυτοκίνητο. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και
η κατάθεση των πινακίδων εκατοντάδων
χιλιάδων αυτοκινήτων κάθε χρόνο.
Ο περιορισμός των αγορών ειδών που δεν
θεωρούνται πρώτης ανάγκης καταγράφε-
ται και στις έρευνες οικογενειακών προ-
ϋπολογισμών της ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι οποίες
παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι
τα στοιχεία τους προέρχονται από τους
ίδιους τους καταναλωτές.
Οι συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών
το 2012 σε σχέση με το 2008, με βάση
το «καλάθι της νοικοκυράς», μειώθηκαν
κατά 21,7 δις ευρώ ή ποσοστό 21%. Το
μερίδιο του λιανικού εμπορίου στη «χα-
σούρα» έφτασε τα 8,2 δις ευρώ ή ποσοστό
20,6%, ίδιο περίπου με το μέσο όρο.
Από την ενδοκλαδική διαβάθμιση των
απωλειών, προκύπτει ότι η «χασούρα»
στα τρόφιμα ήταν μόλις 3,3% και στα οινο-
πνευματώδη ποτά και τσιγάρα 6,3% (στη
δεύτερη περίπτωση το ποσοστό μείωσης
περιορίστηκε λόγω της υπερφορολόγη-
σης των συγκεκριμένων ειδών).
Το μεγαλύτερο ψαλίδι στις δαπάνες των
νοικοκυριών έπεσε στα είδη που δεν θεω-
ρούνται πρώτης ανάγκης, όπως οι εφημε-
ρίδες, τα βιβλία και τα χαρτικά (-51,6%) ή
οι καταναλωτές βολεύονται με ό,τι έχουν
ήδη και αποφεύγουν να τα αντικαταστή-
σουν με καινούργια (ένδυση και υπόδηση
-44,1%, διαρκή αγαθά οικιακής χρήσης
-44,8%).
