ανάπτυξη
|
ΜΑΪΟΣ 2016 23
εκλέγεται για δυόμισι χρόνια. Η διάρθρωση σε πυλώνες, που
προβλεπόταν στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, καταργείται. Ο κα-
νόνας ψηφοφορίας στο Συμβούλιο τροποποιείται με την καθι-
έρωση του συστήματος της διπλής πλειοψηφίας, των κρατών
μελών και του πληθυσμού.
Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως συνομοθέτη με το
Συμβούλιο ενισχύεται λόγω της καθιέρωσης της συναπόφασης
ως συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Η Συνθήκη περιλαμβά-
νει σύνολο διατάξεων που έχουν στόχο να ενισχύσουν τον δη-
μοκρατικό χαρακτήρα της Ένωσης, όπως διατάξεις σχετικά με
τη συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων στη διαδικασία λήψης
αποφάσεων και τη συμμετοχή των πολιτών, όπως για παράδειγ-
μα μέσω της καθιέρωσης της «Πρωτοβουλίας πολιτών».
Η Συνθήκη της Λισαβόνας αποδίδει στον Χάρτη των Θεμε-
λιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης την ίδια νομική ισχύ με
τις Συνθήκες. Για πρώτη φορά, προβλέπεται η δυνατότητα
αποχώρησης κράτους μέλους: «Κάθε κράτος μέλος μπορεί
να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση, σύμφωνα
με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες».
Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης δεν εξαντλήθηκε στη διαφύ-
λαξη της ειρήνης και τη σύγκλιση των οικονομικών μεγεθών,
αλλά απέκτησε ευρύτερες διαστάσεις. Έγινε όραμα σύγκλισης
σε όλα τα επίπεδα: θεσμών, αξιών, παιδείας και πολιτισμού. Ένα
όραμα που προέβλεπε τη διαμόρφωση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού
πυρήνα, όπου οι λαοί πέρα από την εθνική τους συνείδηση, θα
νιώθουν ότι έχουν μια «κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα». Θα βιώ-
νουν την Ευρώπη ως ενιαίο χώρο, ως σύνθετη ολότητα, ως χώρο
συνάντησης και αλληλεπίδρασης πολιτισμών, όπου όλοι μαζί θα
συνθέτουν τον «ευρωπαϊκό πολιτισμό».
Η χώρα μας αποτελεί επίσημο μέλος της ευρωπαϊκής οικογέ-
νειας από το 1981. Ως μέλος της Ένωσης συνέβαλε στην ευρω-
παϊκή ολοκλήρωση και αποκόμισε σημαντικά οφέλη σε τομείς
όπως η οικονομία, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η έρευνα και
η καινοτομία, οι εξαγωγές, οι δημόσιες υποδομές, η προστασία
του περιβάλλοντος κ.ά.
Όμως η σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στο τέλος
του 2008 αποκάλυψε τις αδυναμίες ήκαι τις παραλείψεις του ευρω-
παϊκού οικοδομήματος. Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα προ-
βλήματα που προέκυψαν εντοπίζονται σε δύο βασικά ερωτήματα:
•
Με ποιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα επιτυγχανόταν η οι-
κονομική σύγκλιση κρατών που παρουσίαζαν ανομοιομορφίες
στην ανάπτυξή τους;
•
Ποιο θεσμικό πλαίσιο θα προστάτευε οποιοδήποτε κράτος μέ-
λος της Ε.Ε. που θα απειλούνταν από τις τυχοδιωκτικές παρεμ-
βάσεις «τρίτων επενδυτών» του παγκοσμιοποιημένου οικονομι-
κού περιβάλλοντος;
Τα επόμενα βήματα, λοιπόν, της ευρωζώνης είναι καθοριστικά
και ίσως κρίνουν το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένω-
σης. Εκείνο όμως που έχει γίνει άμεσα αντιληπτό απ’ όλους είναι
ότι πραγματική σύγκλιση χωρίς εναρμόνιση δεν μπορεί να επι-
τευχθεί: εναρμόνιση στην αγορά εργασίας, στην παραγωγικότη-
τα, στη φορολόγηση, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική ασφάλι-
ση, στις πολιτικές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
κυρίως στην επίτευξη κοινών δημοσιονομικών μεγεθών.
Η συνέχιση και η εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνεχί-
ζει να αποτελεί πρόκληση στον σύγχρονο κόσμο, αλλά και επι-
σύρει σοβαρούς προβληματισμούς για τις πολιτικές εξόδου από
τις συνθήκες οικονομικής ύφεσης που εξακολουθεί να βιώνει τα
τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, γεγονός που επιτεί-
νεται τόσο λόγω της αύξησης των μεταναστευτικών και προσφυ-
γικών ροών από τις εμπόλεμες ζώνες της Μ. Ανατολής και της
Αφρικής, όσο και της γενικότερης οικονομικής αστάθειας, αλλά
και της ανόδου των κινημάτων ευρωσκεπτικισμού στην Ε.Ε.
Σταρρά Ελένη – Στυλιανή,
Επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής
Πληροφόρησης Europe Direct - Ε.Β.Ε.Α.
---------------------------------------------------------
Ακαδημίας 7, Αθήνα, 5ος όροφος
Τηλ.: 210 3615059, 210 3382481
Fax.: 210 3382315
E-mail:
Site:http://europedirect.acci.gr
Το Κέντρο Europe Direct – E.B.E.A.
συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση
