10
Φορολογική
διαιτησία & σώμα
φορολογικών
διαιτητών
Αλεξία Κουκκουλλή
, Δικηγόρος Δ.Σ.
Αθηνών και Κύπρου (Δ.Σ. Λευκωσίας), LL.M.
(Athens) MPhil (University of London) IALS
Arb (University of London), Διαιτητής στο
Ε.Β.Ε.Α., Διαμεσολαβήτρια, Εκπαιδεύτρια
Διαμεσολαβητών
Η διαιτητική επίλυση διαφορών αποτελεί ολοένα
και πιο δημοφιλή επιλογή διεθνώς, διευρύνοντας το
πεδίο εφαρμογής της, πέραν των ιδιωτικών, και ιδι-
αιτέρως των εμπορικών, διαφορών, στις διοικητικές
και στις ποινικές διαφορές, κάμπτοντας τη δυσπιστία
του κρατικού παράγοντα και δίνοντας νέα οπτική
και χρήσιμα εργαλεία στην απονομή της δικαιοσύ-
νης. Ένας τομέας που φαίνεται να χρήζει ιδιαίτερης
ανάγκης και συντονισμένων δράσεων είναι ο φο-
ρολογικός, ο οποίος καταλαμβάνει, δεδομένων των
συνθηκών, σημαντικό χώρο στη δικαστική ύλη.
Στην ελληνική επικράτεια, ωστόσο, τα βήματα προς
τη μεταμόρφωση του συστήματος απονομής της
δικαιοσύνης είναι διστακτικά και δεδομένου ότι οι
φορολογικές διαφορές αποτελούν διοικητικές δια-
φορές, και όχι ιδιωτικές, με τις οποίες έχει ταυτιστεί ο
θεσμός της Διαιτησίας, έχει δημιουργηθεί η εσφαλ-
μένη εντύπωση ότι δεν είναι δυνατή η επίλυσή τους
μέσω της αυτής. Σημαντικό παράγοντα προς αυτή
την κατεύθυνση αποτελεί το γεγονός ότι η κρατική
εξουσία, εν προκειμένω το Ελληνικό Δημόσιο, μέχρι
πρότινος δεν έδειχναν την απαραίτητη προθυμία να
καταφύγουν σε λύσεις που δεν δίνονται από τα πο-
λιτικά δικαστήρια, παρ’ ότι τόσο το Ανώτατο Ειδικό
Δικαστήριο (ΑΕΔ 24/1993), όσο και το Συμβούλιο
της Επικρατείας (ΣτΕ 1197/2005 Β’ Τμ.), έχουν κάνει
δεκτό ότι «το άρθρο 94 παρ. 1 του Συντάγματος δεν
απαγορεύει στον κοινό νομοθέτη να επιτρέψει στη
διοίκηση και τον φορολογούμενο να υπαγάγουν με
συμφωνία τους σε διαιτησία συγκεκριμένη φορολο-
γική διαφορά ή φορολογικές διαφορές που προέρ-
χονται από ορισμένη έννομη σχέση». Διευκρινίζεται
ωστόσο, ότι «η δικαιοδοσία του διαιτητικού οργάνου
δεν περιλαμβάνει και εξουσία ακυρώσεως της διοι-
κητικής πράξεως επιβολής φορολογικού βάρους,
η οποία εξουσία επιφυλάσσεται από το Σύνταγμα
υπέρ των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων» (ΑΕΔ
24/1993) και μόνο μία ρητή διάταξη του Συντάγμα-
τος θα μπορούσε να ορίσει διαφορετικά.
Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης της φορολογικής
διοίκησης και σε μια προσπάθεια ταχείας επίλυσης
ενός ογκώδους αριθμού φορολογικών δικών, ιδρύ-
θηκε το Σώμα Φορολογικών Διαιτητών, που σκοπεύ-
ει στην επίλυση διαφορών άνω των 150.000 ευρώ.
Ενόσω βρισκόμαστε ακόμη εν αναμονή του εκτελε-
