ανάπτυξη
15
MAΪΟΣ 2013
Έτσι, ιδιαίτερα κατά τα δύο πρώτα χρόνια, το μνημόνιο όχι μόνο
δεν θεράπευσε τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, αλλά
επιτέθηκε και στα ελάχιστα υγιή της κύτταρα. Αντί να αντιμετωπί-
σει τις χρόνιες ασθένειες του δημόσιου τομέα, στράφηκε ενάντια
στον ιδιωτικό τομέα με ένα θανατηφόρο συνδυασμό υπερφορο-
λόγησης, κατάρρευσης της ζήτησης και ασφυκτικού περιορι-
σμού της ρευστότητας.
Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν στο διάστημα αυτό δεκάδες χι-
λιάδες επιχειρήσεις και να χαθούν 900.000 θέσεις εργασίας.
Η Ελλάδα διανύει φέτος την έκτη κατά σειρά χρονιά ύφεσης.
Σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις, η σωρευτική μείω-
ση του εθνικού Α.Ε.Π. την τελευταία πενταετία ξεπερνά το 20%.
Στο δημοσιονομικό τομέα τα πράγματα φαίνονται να πηγαίνουν κα-
λύτερα, στο βαθμό που το έλλειμμα βαίνει μειούμενο και υπάρχει
η προσδοκία επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος εντός του
2013. Στα θετικά καταγράφεται, επίσης, και η σημαντική αποκλιμά-
κωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που όμως κατά ένα
μεγάλο μέρος της οφείλεται στη μειωμένη κατανάλωση.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι όποιες θετικές επιδόσεις
έχουν επιτευχθεί ως τώρα, στηρίζονται περισσότερο στις θυσίες
των πολιτών και πολύ λιγότερο –έως καθόλου– στην αντιμετώπι-
ση των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.
Είναι σημαντικό, γιατί επιβεβαιώνει ότι αυτή η συνταγή, εκ των
πραγμάτων, δεν είναι διατηρήσιμη. Όχι μόνο επειδή δεν είναι
κοινωνικά ανεκτή, αλλά και επειδή δεν μπορεί πλέον να αποδώ-
σει – κάτι που έχει ήδη αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις.
Η ελληνική οικονομία θα αποκτήσει υγιή δημοσιονομικά μεγέθη
όταν αρχίσει ξανά να παράγει εθνικό πλούτο. Γι’ αυτό και η επι-
στροφή σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του Α.Ε.Π. συνιστά σή-
μερα τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη χώρα μας.
Είναι ένας στόχος που δεν μπορεί να στηριχθεί σε παλιά μοντέλα.
Η ανάπτυξη, είτε το θέλουμε είτε όχι, δεν μπορεί πια να προέλ-
θει από την κατανάλωση και τον υπερδανεισμό του κράτους.
Πρέπει, αντίθετα, να προέλθει από τις προσπάθειες και τις πρω-
τοβουλίες του ιδιωτικού τομέα. Από την κινητοποίηση νέων, εγ-
χώριων και ξένων επενδύσεων. Από την παραγωγή διεθνώς
εμπορεύσιμων και ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Μόνο με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει η οικονομία να βγει από
την ύφεση και θα αρχίσει σταδιακά η αποκατάσταση του επιπέ-
δου ζωής των πολιτών.
Για να αποδώσει αυτή η προσπάθεια χρειάζεται να πληρούνται
τρεις βασικές προϋποθέσεις:
- πολιτική και οικονομική σταθερότητα
- αποκατάσταση της ρευστότητας
- επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Και στα τρία αυτά μέτωπα, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι
υπήρξαν θετικές εξελίξεις το τελευταίο διάστημα. Όμως, σημα-
ντικά προβλήματα παραμένουν.
Κατ’ αρχάς στο θέμα της σταθερότητας:
Μετά από μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας για το μέλλον της
Ελλάδας στο κοινό νόμισμα, ο όρος «Grexit» τείνει πλέον να
εκλείψει.
Μετά από μια περίοδο πολιτικής έντασης, η χώρα διαθέτει κυ-
βέρνηση με ευρεία κοινοβουλευτική στήριξη, από τρία κόμματα.
Μετά από ένα πολύμηνο θρίλερ διαπραγματεύσεων, διασφαλί-
στηκε η εκταμίευση μιας μεγάλης δανειακής δόσης και ολοκλη-
ρώθηκε η επαναγορά των ελληνικών ομολόγων, από την οποία
προέκυψε καθαρή διαγραφή χρέους περίπου 20 δις ευρώ.
Ωστόσο, όπως επιβεβαιώθηκε και από τις πρόσφατες δραματι-
κές εξελίξεις στην Κύπρο, η κατάσταση στην ευρωζώνη παραμέ-
νει εύθραυστη. Και το κόστος το πληρώνουν κυρίως οι οικονομί-
ες του ευρωπαϊκού Νότου, οι οποίες θα εξακολουθήσουν για
αρκετό καιρό να παλεύουν με την αβεβαιότητα.
Η σταθεροποίηση του κλίματος, τόσο στο εσωτερικό της χώρας,
όσο και στην ευρωζώνη, συνδέεται άμεσα και με το ζήτημα της
ρευστότητας.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η επίλυση του συγκεκριμέ-
νου προβλήματος αποτελεί το κλειδί για να κινηθεί η οικονομία
προς την κατεύθυνση της ανάκαμψης.
Θετική εξέλιξη στο μέτωπο αυτό αποτελεί η επικείμενη ολοκλή-
ρωση της ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος.
Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, ώστε να αποκτήσουν ξανά
πρόσβαση οι ελληνικές τράπεζες στις διεθνείς αγορές και να
αντλήσουν κεφάλαια και ρευστότητα.
Στο μεταξύ, όμως, χρειάζονται συγκεκριμένες παρεμβάσεις ώστε
να υπάρξει περισσότερο οξυγόνο στην οικονομία, η οποία εξα-
κολουθεί να ασφυκτιά.
Τα προγράμματα που υλοποιούνται από την πολιτεία, κυρίως με
πόρους της Ε.Τ.Επ. και του Ε.Σ.Π.Α., είναι στη σωστή κατεύθυν-
ση, αλλά προφανώς δεν αρκούν.
Μια κίνηση που μπορεί να έχει άμεσο αποτέλεσμα είναι να προ-
χωρήσουν οι τράπεζες σε μειώσεις των επίσημων επιτοκίων
τους, με στόχο να επιτύχουν τη μεγαλύτερη προσφορά τραπεζι-
κών δανείων.
Και βεβαίως, θα πρέπει κάποια στιγμή να πάψουν τα παιχνίδια με
την τραπεζική πίστη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει επιτέλους
να πάρουν αποφάσεις και να ξεκαθαρίσουν το τοπίο. Γιατί με
τους μέχρι τώρα πειραματισμούς, τις δηλώσεις, τις διαψεύσεις
και τις εναλλακτικές «διατυπώσεις», το μόνο που κάνουν είναι
να κλονίζουν την εμπιστοσύνη των καταθετών και να υπονομεύ-
ουν τις προοπτικές ανάπτυξης στην ευρωζώνη.
Η τρίτη βασική προϋπόθεση για την ανάκαμψη είναι να επιταχυν-
θούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και οι πολιτικές που βελτι-
ώνουν το επιχειρηματικό κλίμα στη χώρα.
Και στον τομέα αυτό, υπάρχουν θετικές εξελίξεις, όπως:
- η διαφαινόμενη επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, μετά
από μια μακρά περίοδο ακινησίας,
- η ρύθμιση για τη χορήγηση πενταετούς άδειας διαμονής σε
υπηκόους τρίτων χωρών που προβαίνουν σε αγορά ακινήτων
αξίας 250.000 ευρώ και άνω,
- η επικείμενη επανέναρξη της κατασκευής των μεγάλων συγ-
χρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων,
- το ενδιαφέρον μεγάλων πολυεθνικών ομίλων να χρησιμοποιή-
σουν τον Πειραιά ως πύλη εισόδου στις αγορές της Ευρώπης.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη τομείς στους οποίους οι μεταρρυθμί-
Δραστηριότητες
1...,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16 18,19,20,21,22,23,24,25,26,27,...68