ανάπτυξη
22
Δραστηριότητες
ΜΑΡΤΙΟΣ 2014
Φ.Π.Α. κατά έναν «φιλικό προς την ενιαία αγορά τρόπο» ήταν
μία από τις συστάσεις που διατυπώθηκαν σε έκθεση που υπο-
βλήθηκε, κατόπιν αιτήματος του προέδρου της Επιτροπής Ζοζέ
Μανουέλ Μπαρόζο, από τον καθηγητή Μάριο Μόντι το 2010,
όπου περιγράφεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική, σκοπός της
οποίας είναι να δοθεί νέα ώθηση στην ενιαία αγορά.
Η «Πράξη για την ενιαία αγορά» προβλέπει, επίσης, διάφορες
πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων η δημιουργία νομικού και
φορολογικού περιβάλλοντος ευνοϊκού για τις επιχειρήσεις,
ώστε να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος και να προωθηθεί η δια-
συνοριακή δραστηριότητα. Ο Φ.Π.Α. αποτελεί βασικό στοιχείο
προς τον σκοπό αυτό.
Ένα σύστημα Φ.Π.Α. με ευρεία βάση, κατά προτίμηση με ενιαίο
συντελεστή, θα ήταν σχεδόν το ιδανικό για την επιβολή φόρου
αποκλειστικά στην κατανάλωση, με το ελάχιστο δυνατόν κό-
στος συμμόρφωσης. Ωστόσο, στην Ε.Ε. ο κανονικός συντελε-
στής καλύπτει μόνο τα δύο τρίτα της συνολικής κατανάλωσης,
ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο αποτελεί αντικείμενο διαφόρων
απαλλαγών ή μειωμένων συντελεστών. Μεταξύ των κρατών
μελών της Ε.Ε. τα οποία είναι επίσης μέλη του Ο.Ο.Σ.Α., τα
πραγματικά έσοδα Φ.Π.Α. αντιπροσωπεύουν μόνο το 55% του
μέσου όρου των εσόδων τα οποία θα μπορούσαν θεωρητικά
να εισπραχθούν αν η φορολόγηση του συνόλου της τελικής
κατανάλωσης γινόταν με κανονικό συντελεστή. Άλλες χώρες
του Ο.Ο.Σ.Α., όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα ή η Ελβετία δι-
αθέτουν αποτελεσματικότερο σύστημα Φ.Π.Α., δεδομένου ότι
το ποσοστό αυτό ανέρχεται περίπου στο 73%.
Το σύστημα Φ.Π.Α. της Ε.Ε. εξελίχθηκε αργά σε σχέση με το
τεχνολογικό και οικονομικό περιβάλλον, το οποίο σηματοδο-
τήθηκε από την ταχεία μετατροπή των επιχειρησιακών μοντέ-
λων, την αυξανόμενη χρήση των νέων τεχνολογιών, την αυξα-
νόμενη σημασία των υπηρεσιών –οι οποίες αντιπροσωπεύουν
σήμερα περίπου το 70% της οικονομικής δραστηριότητας– και
γενικότερα την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας.
Ωστόσο, οι τεχνολογικές αυτές εξελίξεις μπορούν, επίσης, να
παρέχουν νέες και εναλλακτικές δυνατότητες όσον αφορά την
είσπραξη του φόρου προστιθέμενης αξίας, ώστε να μειωθούν ο
φόρτος για τις επιχειρήσεις και οι απώλειες Φ.Π.Α. Το υφιστά-
μενο μοντέλο είσπραξης παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητο
από τότε που καθιερώθηκε ο Φ.Π.Α.
Το «οριστικό» σύστημα Φ.Π.Α., που βασίζεται στη φορολόγη-
ση στον τόπο καταγωγής, θα απαιτούσε μεγαλύτερο βαθμό
