Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι μάλλον μάταιο να μιλάμε για
ενθάρρυνση νέων επενδύσεων ή για στήριξη της εξωστρέφειας.
Οι δραστηριότητες αυτές απαιτούν κεφάλαια, τα οποία σήμερα
δεν διαθέτει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ακόμα και η απορ-
ρόφηση των πόρων του Ε.Σ.Π.Α. καθίσταται προβληματική, εξαι-
τίας της έλλειψης ρευστότητας.
Επιπλέον, μέσα σε ένα περιβάλλον ύφεσης, αστάθειας και γενι-
κευμένης δυσπιστίας είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατον να
αξιοποιηθούν οι δυνατότητες εναλλακτικών χρηματοδοτικών ερ-
γαλείων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τόσο τις υφιστάμενες,
όσο και τις start-up επιχειρήσεις (όπως το factoring, τα κεφάλαια
επιχειρηματικών συμμετοχών, οι θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότη-
τας κ.λπ.).
Πέρα, όμως, από τις αποφάσεις που θα ληφθούν σε ευρωπαϊκό
επίπεδο, χρειάζεται να υπάρξουν πρωτοβουλίες και κινήσεις και
από την πλευρά της κυβέρνησης. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει:
•
Να υπάρξει αίτημα για αύξηση της στήριξης που παρέχεται από
την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πέρα από τα προγράμ-
ματα που υλοποιούνται τώρα.
•
Να επιταχυνθεί η υλοποίηση των προγραμμάτων του Ε.Σ.Π.Α.
•
Να ενισχυθεί ο ρόλος του Ε.Τ.Ε.ΑΝ., με βάση τις τρέχουσες
ανάγκες της αγοράς.
•
Να δοθεί προτεραιότητα στην εξόφληση των εκκρεμών οφει-
λών του δημοσίου προς τις επιχειρήσεις.
•
Να προχωρήσουν ταχύτερα οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις,
που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Όσο ευνοϊκά κι αν εξελιχθούν τα πράγματα στους τομείς που μό-
λις ανέφερα, το βέβαιο είναι ότι το τοπίο της επόμενης μέρας θα
είναι πολύ διαφορετικό για όλους. Και για τις τράπεζες και για τις
επιχειρήσεις.
Η περίοδος της απομόχλευσης στον τραπεζικό τομέα προβλέπε-
ται ότι θα συνεχιστεί για αρκετό ακόμη διάστημα, επηρεάζοντας
τόσο τη ρευστότητα, όσο και την τιμολόγηση του χρήματος.
Επιπλέον, ακολουθώντας τις τάσεις που ισχύουν ήδη σε άλλες
χώρες, η έμφαση αναμένεται να δοθεί περισσότερο στην κερδο-
φορία και λιγότερο στην αύξηση των μεριδίων αγοράς, όπως συ-
νέβαινε μέχρι πρότινος. Το κόστος του δανεισμού και των υπηρε-
σιών, ακόμη κι αν μειωθεί κατά τι σε σχέση με τα σημερινά επίπε-
δα, θα εξακολουθήσει να είναι υψηλότερο απ’ ό,τι στην περίοδο
προ της κρίσης. Κι αυτό γιατί θα πρέπει να αντικατοπτρίζει με με-
γαλύτερη ακρίβεια το βαθμό κινδύνου.
Οι νέοι κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας, σε συνδυασμό με τον
αυξημένο αριθμό των επισφαλών δανείων, θα συμβάλουν σε
μια πιο συγκρατημένη παροχή ρευστότητας.
Ωστόσο, οι ίδιες οι τράπεζες γνωρίζουν καλύτερα από όλους ότι
η κερδοφορία τους ήταν, και θα εξακολουθήσει να είναι, άμεσα
συνδεδεμένη με το δανεισμό και ιδιαίτερα με τη χρηματοδότηση
της επιχειρηματικότητας. Η παροχή οξυγόνου για την επιβίωση
των υφιστάμενων, και τη δημιουργία νέων, επιχειρήσεων θα έχει
οφέλη για όλους.
Από την άλλη, και οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν
στα δεδομένα της επόμενης μέρας. Σε ένα περιβάλλον όπου ανα-
γκαστικά θα πρέπει να λειτουργούν με λιγότερο δανεισμό. Κα-
λούνται να αναθεωρήσουν τις στρατηγικές και τις πρακτικές τους,
δίνοντας πλέον μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα ρευστότητας και
credit control, στην καλύτερη ευθυγράμμιση μεταξύ εμπορικής
και πιστωτικής πολιτικής, στη χρήση σύγχρονων μεθόδων για την
ενίσχυση των εισπράξεων, αλλά και στην αξιοποίηση νέων εναλ-
λακτικών εργαλείων χρηματοδότησης.
Το άμεσο ζητούμενο σήμερα είναι να μπορέσει η ελληνική οικο-
νομία να πάρει τη μεγάλη «ανάσα» ρευστότητας που χρειάζεται
για να αρθεί το καθεστώς ασφυξίας στις τράπεζες, στις επιχειρή-
σεις, στην πραγματική οικονομία. Όμως η πορεία από εκεί και πέ-
ρα δεν θα είναι εύκολη. Για να προχωρήσουμε μπροστά θα χρει-
αστεί μεγαλύτερη ευελιξία και δημιουργικότητα, θα χρειαστούν
νέες ιδέες και επένδυση σε ικανούς ανθρώπους. Κυρίως, θα πρέ-
πει να κυριαρχήσει η αντίληψη ότι όλοι είμαστε κρίκοι της ίδιας
αλυσίδας. Κι ότι μόνο ως σύμμαχοι θα μπορέσουμε να βρούμε
διέξοδο από την κρίση.
ανάπτυξη
12
Δραστηριότητες
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012