ανάπτυξη
|
ΜΑΪΟΣ 2015
50
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ο
l
Στέλνει, τέλος, ένα ηχηρό μήνυμα στην
πέραν του Ατλαντικού Κοινότητα, για την
ανάγκη επανεξέτασης της αποτελεσμα-
τικότητας της δεσπόζουσας σήμερα κοι-
νής ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής
και των δογματικών εμμονών στη λιτότη-
τα, την υποβάθμιση του ρόλου της εργα-
σίας και την περιθωριοποίηση των εργα-
τικών συνδικάτων.
Σταδιακά, φαίνεται ότι συνειδητοποιείται
όλο και ευρύτερα πως η κυριότερη απει-
λή για την αναθέρμανση της παγκόσμιας
οικονομίας είναι οι συνεχώς διευρυνόμε-
νες, εξαιτίας των εφαρμοζόμενων οικο-
νομικών πολιτικών, αποσταθεροποιητι-
κές ανισότητες ανάμεσα στα πιο ισχυρά
και τα πιο αδύναμα κράτη, τα πλουσιότε-
ρα και τα φτωχότερα εισοδηματικά στρώ-
ματα, τους καλύτερα και τους χειρότερα
αμειβόμενους εργαζομένους.
Η άνιση κατανομή των κερδών της ανά-
πτυξης και της βελτίωσης της παραγωγι-
κότητας, αλλά και ο άδικος επιμερισμός
των αναγκαίων για την αντιμετώπιση των
κρίσεων θυσιών, όχι μόνον υπονομεύουν
την κοινωνική συνοχή, αλλά αποτελούν
και παράγοντες εξασθένισης των ρυθμών
ανάπτυξης, καθώς οδηγούν στη διόγκω-
ση του ιδιωτικού χρέους, την κάμψη της
συνολικής ζήτησης, την αποβιομηχάνιση,
τη διεύρυνση των ελλειμμάτων και τη δι-
όγκωση της ανεργίας.
Τα ευρήματα τριών πρόσφατων ερευ-
νών είναι αποκαλυπτικά:
α)
Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης του
«Economic Policy Institute» για την εξέ-
λιξη της παραγωγικότητας και της αμοι-
βής εργασίας στις Η.Π.Α. κατά την πε-
ρίοδο 1948-2013 (Εφημερίδα των Συντα-
κτών, 22-4-2015), διακρίνουμε δύο περιό-
δους:
l
Κατά την πρώτη (1948-1973), η ωριαία
αμοιβή των αμερικανικών εργαζόμενων
του ιδιωτικού τομέα (με εξαίρεση διευθυ-
ντές και άλλα ανώτερα στελέχη, τα οποία
αντιστοιχούν στο 20%, περίπου, του συνό-
λου) σημειώνει άνοδο κατά 91.3%, ενώ η
παραγωγικότητα αυξάνεται κατά 96.6%,
δηλαδή τα δύο μεγέθη συμβαδίζουν, ενώ
l
κατά τη δεύτερη (1973-2013), όταν τα
νεοφιλελεύθερα δόγματα εδραιώνονται
τόσο στις Η.Π.Α., όσο και στον υπόλοιπο
κόσμο, τα δύο μεγέθη αποσυνδέονται και
το ωρομίσθιο αυξάνεται κατά 8.9% μόνον
όταν η παραγωγικότητα σημειώνει άνοδο
κατά 73%.
Κερδισμένα από την εκτόξευση αυτή της
παραγωγικότητας στις Η.Π.Α. είναι, κατά
κύριο λόγο, τα υψηλόβαθμα στελέχη των
επιχειρήσεων, που είδαν τις αμοιβές τους
να αυξάνονται πολλαπλάσια της βελτίω-
σης της παραγωγικότητας.
β)
Σύμφωνα με το Γάλλο οικονομολόγο
Τομά Πικετί –το βιβλίο του «Το κεφά-
λαιο τον 21ο αιώνα» θεωρείται η καλύτερη
οικονομική μελέτη που παρουσιάσθηκε
το 2014 σε παγκόσμιο επίπεδο– οι εισο-
δηματικές και περιουσιακές ανισότητες
έχουν λάβει σήμερα ανησυχητικές δια-
στάσεις και θυμίζουν τη δεκαετία 1920-
1930, που οδήγησαν στη μεγάλη κρίση.
Ο Πικετί υποστηρίζει ότι:
l
κατά την περίοδο 1935-1980, όταν τα
υψηλότερα εισοδήματα φορολογούνταν
με αυξημένους συντελεστές –οι οποίοι στις
Η.Π.Α. έφθαναν μέχρι και το 80%– και οι
μέσες εργατικές αμοιβές αυξάνονταν με
ικανοποιητικούς ρυθμούς, όλοι οι οικονο-
μικοί δείκτες (επενδύσεις, εκπαίδευση,
υποδομές, πληθωρισμός, ανάπτυξη) στην
Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες πα-
ρουσίαζαν εξαιρετικές επιδόσεις, ενώ
l
κατά την περίοδο 1980 μέχρι σήμερα,
με τις οικονομικές πολιτικές τις οποίες
εγκαινίασαν η Θάτσερ (1980) και ο Ρίγκαν
(1981) και οι οποίες ευνοούσαν την απορ-
ρύθμιση του κεφαλαίου και τη δραστική
κάμψη της φορολογίας των υψηλών εισο-
δημάτων –η οποία έφθασε, σε μέσα επί-
πεδα, στο 30% περίπου– σε συνδυασμό
με τις περιορισμένες αυξήσεις των αμοι-
βών της εργασίας προκειμένου να βελτι-
ωθεί η επιχειρηματική ανταγωνιστικότη-
τα, ενισχύθηκε η υπερσυγκέντρωση του
πλούτου, γεγονός που οδήγησε στην επι-
δείνωση όλων σχεδόν των οικονομικών
